نویسنده: غزل رفالیان
مقدمه ای بر پترنیتکچر:
بافتهای گوناگون فضای اطراف ما را احاطه کرده اند و بخش عمده ای از ادراک محیطی مارا شکل می دهند. اگر بافت یا تکسچر را وجه آشکار و یا قابل لمس سطوح در نظر بگیریم، بافتها می تواند دریافت ناشی از حس مواد باشند و یا حتی لایه های حجیمی از اشکال و یا فرمها که از طریق دگرگونی در ابعاد، تناسبات، شکل و چیدمان اجزای سازنده اشیا حاصل شود. بنابراین بافتها می توانند دو بعدی و یا سه بعدی باشند.
بسیاری از اوقات بافتها به نقوش و یا الگوها تبدیل می شوند و با طرحهایی ساده و یا پیجیده اثری فراتر از سطوح صرف می آفرینند؛ حاوی معنا می شوند و در لایه های عمیقتری با مخاطب ارتباط برقرار می کنند؛ و ماجراجویی در اینجا آغاز می شود.
واژه پترن در جایگاه های گوناگون معنای متفاوتی به خود میگیرد. پترنها گاه به صورت نقش و نگار ظاهر می شوند. گاه به صورت فرمهای حجمی، گاه به صورت رفتارهای شکل دهنده یک سیستم. پترنها در جایی نقش تزئینات دارند و با دیگر اشیا و سطوح تعامل می کنند و در جای دیگر میتوانند خود تبدیل به یک شی شوند. گاه نیز نمود فیزیکی ندارند اما می توانند به طور غیر مستقیم بر محیط اثر گذار باشند.
اما پترن در معنای سنتی خود عبارت است از طرحی که از تکرار یک واحد ثابت تولید می شود و کلی یک پارچه می آفریند. داشتن ویژگی هایی مانند “متشکل از اجزا”، “اجزای مرتبط با هم” و “تشکیل مجموعه واحد” یادآور تعریف یک سیستم است. به این ترتیب می توانیم پترن را ناشی قانونی که منتهی به تشکیل یک سیستم می شود بدانیم؛ یک ماشین برای تولید موضوع هدف و یا کنشهایی که به نتیجه مشخصی منتهی می شوند. اما در کاربرد امروزین، این واژه را به سیستمهای پیچیده تری از تکرار ساده اجزا نیز اطلاق می کنیم. پیشرفتهای عرصه دانش و تکنولوژیک بر خلق پترنها اثر مستقیمی داشته است. بهره گیری از الگوهای ریاضی و هندسی در تولید پترنها بسیار رایج است. به همین دلیل امروز رایانه ها و انواع روشهای رایانشی جایگاه ویژه ای در ایجاد انواع پترنها دارند. به عبارتی پترنها در ذات خود قادرند تا به زبان ریاضیات و منطق بیان شوند و به این ترتیب رایانه ها یک ابزار توانمند در ایجاد پترن محسوب می شوند. با ورود این ماشینهای محاسبه گر پر قدرت بخش جدیدی در حوزه تعریف پترنها مورد توجه قرار گرفته است و آن ایجاد تفرق است. تفرق به معنای ایجاد تغییراتی معنا دار در روند تکرار تولید پترن است، به گونه ای که در نتیجه نهایی ضمن حفظ ارتباط میان اجزا، هر کدام از اجزا به هویتی مستقل دست می یابند. تفرق در حقیقت اعمال قانونی جدید به سیستم پایدار از پیش موجود است. اگر چه ایجاد تفرق به تکنیکهای رایانه ای محدود نیست و حتی در نمونه های سنتی قابل مشاهده است، اما این ابزارها نقش به سزایی در گسترش یافتن آن داشته اند.
بگذارید به این تصاویر رجوع کنیم. وجه تشابه این تصاویر در چیست؟ اگر بین محتوای این تصاویر وجه اشتراکی می یابیم، آن اشتراک در چیست و چگونه حاصل شده است؟ همین پرسش ساده برای من آغازگر مسیری شد که بخشی ازآن در قالب گفت و گوهایی در ادامه آورده می شود.
برای دیدن تصویر در سایز بزرگ بر روی کلیک کنید.