|  تاریخچه و اهداف:

هنر و معماری ایران از دیرباز در بهره‌گیری از آرایه ها در سطوح مختلف مولف و صاحب سبک بوده است، به گونه‌ای که بسیاری هنر و معماری ایران را به نقوش و الگوهای تاریخی آن باز می‌شناسند. این الگوها گاه نمود فرمی داشته‌اند، به معنی تزئینات هندسی و نقوش تکرار شونده که سطوح را پوشش می‌دادند (مانند گره چینی، چاپ پارچه،…)؛ گاه در ساختار نمودار شده‌اند، به معنی واحدهای تکرار شونده‌ای که خود یک شی را می‌ساختند (مانند کاربندی، آجرچینی، فرش، سطوح جدا کننده …) و یا نمودی رفتاری، به این معنا که به عنوان قانون‌های شکل‌دهنده یک مجموعه شناخته می‌شوند (مانند الگوهای سازماندهی فضا در ساختار بندی فضاهای شهری یا خانه ها- یا آنچه که زبان الگو نامیده شده‌است).

| نقوش تزئینی مسجد شیخ لطف الله اصفهان ایران، قرن یازده هجری                        |  عکس هوایی بافت تاریخی شهر یزد

نقوش و الگوها در سفر تاریخی و جغرافیایی خود دوران‌های متفاوتی را پشت سر گذاشته‌اند. در تاریخ هنر و معماری جهان پیش از مدرنیسم، آرایه ها یک عنصر اساسی در طراحی معماری بوده که حاوی معنا و منتقل‌کننده پیام‌هایی از جانب طراح و کاربر خود بودند. اما با نزدیک شدن به عصر مدرن و جوامع تحت تاثیر آن، تفکر فرایند محوری و ایده سیستم‌ها در طراحی جان گرفت ومفهوم فرایند در طراحی وزنه ای سنگین پیدا کرد. تا جایی که هر چیزی خارج از دایره تعریفی فرایند،  یا فاقد اصالت تلقی می شد و یا کمتر مورد توجه قرار گرفت.

اما در ادامه تلاشهای پسا مدرنیستی برای احیای مفاهیم و آیکون‌ها، طراحان به دنبال ایجاد معنایی فرآیند محور برای حضور دوباره نقوش و الگوهای آرایه‌ای می‌گردند. به این ترتیب نوعی نگاه جدید به آرایه ها به وجود می آید که به مفهوم امروزی پترن نزدیک می‌شود. مفهومی که شامل منطق ترکیب و یا پرداخت سطوح بوده و از طریق تکرار نمودارمی‌شود. این نگاه که با پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی عصر مدرن همراه بود، این امکان را برای طراحان فراهم آورد که دایره وسیعتری از پترنها را جست و جو وخلق کنند.

| fuzhou cross-strait cultural art center, PES Architects           | Polish pavilion, EXPO 2010 shanghai, WWAA Architects

همچنین، به موازات پیشرفت های تکنولوژی و برقراری ارتباط مستقیم میان طراحان و ماشین های ساخت، مانند دستگاه‌های سی‌ان‌سی، تعاملی رفت و برگشتی میان طراح و ابزارهایش در طراحی و ساخت شکل می‌گیرد که به ماهیت منسجم طراحی و ساخت پترنها دامن زده و توجه طراحان را از نو به این سو جلب و تا حدودی اعتبار را به آرایه‌ها بر می‌گرداند.  به این ترتیب ساختار و کالبد و آرایه یکی شده و به تعبیر گرگ لین، آن گونه که در  گفت و‌گویی با نیل لیچ مطرح می کند  Digital tectonics, Structure of ornaments)) ، این پرسش به میان می‌آید که آیا آرایه‌ها می‌توانند ساختار را تشدید کنند و یا حتی بلعکس، سازه میتواند نقشی آرایه‌ای پیدا کند؟

  سمت چپ | Cloud pergola, Croatian National Pavilion at Venice Biennale, by Alisa Ansrasek

سمت راست |Bottletop large scale 3d printed by AI BUILD

از منظری دیگر، معماری همواره به مکانیزم‌هایی نیاز دارد که به کمک آن به فرهنگ اتصال پیدا کند. به این منظور بایستی از تمام مواد و مصالحی که جامعه در اختیارش قرار می‌دهد استفاده کند و تزئینات یکی از این مقوله هاست. آنتوان پیکون در کتاب خود “Ornament, The Politics of Architecture and Subjectivity” به زیبایی نقل می‌کند که ما هنوز غرور مدرنیستی خود را به همراه داریم و برای همین کارکرد تزئینات را کم اهمیت تر از کارکرد سازه و رفتار انرژی در نظر میگیریم.

چنانکه فرشـید موسوی نیز در کتاب “The Function of Ornament” اشاره می‌کند، امروز دیگر ساختمان عملکرد صرف نیست؛ بلکه یک نماینده یا نمایاننده است که باید بتواند با زمینه خود ارتباط موثری برقرار کند. اگر در دوران مدرن شفافیت در همه سطوح اصل قرار گرفت و پوسته‌های شیشه ای،  ویترینی از اتفاقات و عملکرد درون بنا بودند، اما در دوران معاصر، بنا از نمایش فضای داخلی به شیوه مدرنیستی آن معاف شده و به دنبال گفتگو با بافت شهری است؛ و یا برای مثال نیاز به تنظیم شرایط محیطی لزوم قرار دادن لایه هایی بر روی این پوسته های شیشه‌ای را ایجاب کرده است که اغلب با پوسته دومی با نقش تزئینی-کاربردی پوشش می‌یابند. در اینجا است که چالشی معاصر شکل گرفته است: بدیهی است که در جوامع چند فرهنگی و متروپولیتن امروزی بسیار دشوار است که بر روی سمبلها و آیکون‌هایی مشترک در این جامعه به توافق رسید.

CHINA / Shanghai / April 2010 / Shanghai Expo..The Uk Pavilion designed by Thomas Heatherwick / Inside the seed Cathedrale…© Daniele Mattioli| London Pavilion, EXPO 2010, By: Thomas Heatherwick

چنانکه در ابتدا نیز اشاره شد، هنر و معماری ایران یکی از مهدهای طراحی و ساخت نقوش هندسی بوده است. اما هم‌زمان با عصر مدرن با تغییر تعریف سنتی آرایه ها، نسلی نو از آرایه ها شکل میگیرند.  به تعبیر ژاک سولیلو در کتاب آرایه و جنگ (Le livre de l’ornement et de la guerre) آرایه ها از بین نمیروند، بلکه در گذار تاریخی شکل و تعریفی نو به خود میگیرند. به نظر می رسد امروز تبلور آرایه ها در شکل پترن گونه آن راه خود را به هنر و معماری معاصر باز کرده اند. به همین دلیل می توانیم این پرسش را مطرح کنیم که آرایه‌های تاریخی در محیط‌ امروز چه جایگاهی دارند؟ ماهیت پترن‌گونه آرایه‌های تاریخی چگونه می تواند به حیات آنها در دوران معاصر کمک کند؟ امروز طراحان و مخاطبان پترن به کدام وجه از معانی و کاربردهای آرایه‌ها و پترن‌ها بیشتر توجه می کنند؟

| دو نسل ازهنرمندان ایرانی، سمت راست منیر فرمانفرمائیان، سمت چپ سهند حسامیان

پترنیتکچر از طراحان علاقمند در رشته های گوناگون هنر و معماری دعوت می کند تا با پرداختن به پرسش‌های دومین رویداد، ایده‌های خود در طراحی پترن‌هایی با خصلت معاصر را ارائه دهند تا با گردهمایی این آثار، طراحان و علاقمندان فضایی برای خوانش و نقد فراهم آید.

آثار در انتخاب نحوه بیان و تکنیک آزادند. زمینه گرایش شرکت‌گنندگان محدودیت نداشته پروپوزال هايى نظيرِ : چيدمان، پرفورمنس، طراحى صحنه، طراحى داخلى، نورپردازى، عكس، ويدئو، طراحى صنعتى، طراحی معماری، طراحی شهری، طراحی منظر، طراحى پارچه و لباس، چاپ دستى، سفال، نقاشى، گرافیک و مجسمه و … نيز قابل ارائه خواهند بود.  ابعاد قابل قبول آثار حجمی حداقل 30*30*30 و حداکثر 150*150*150 و آثار دوبعدی 30*30 تا 200*200 خواهد بود. آثاری که بنا به شرایط ایده نیاز به ابعادی خارج از این محدوده دارند با بررسی گروه برگزار کننده و در صورت امکان پذیرش می شوند.

علاقمندان میتوانند از طریق سایت رویداد (patternitecture.com) جهت ثبت نام در دو گروه حرفه‌ای و دانشجویی  اقدام نمایند. هزینه ثبت نام دانشجویی صد و پنجاه هزار تومان و حرفه‌ای دویست‌هزار تومان است. پس از ثبت نام، کد شرکت کننده و اطلاعات تکمیلی توسط ایمیل برای شرکت کننده ارسال خواهد شد. هر ثبت نام مختص به  ارسال تنها یک پروپوزال خواهد بود.

هر اثر بایستی به همراه شرح ایده ، در دو قالب متن (حداکثر 500 لغت) و پوستر(در ابعاد  70*50  برای ارائه دیاگرام ایده ها و نحوه شکل گیری پترن و جزئیات ساخت و جدول زمان بندی اجرا)  ارائه گردد. همچنین ارائه کلیپ از روند طراحی و ساخت به اختیار طراح بوده و تشویق می شود.

• یک پوستر 50 در 70 شامل دیاگرامهای ایده، طرح پیشنهادی، جزئیات اجرایی وجدول زمان بندی اجرا (در قالب فایل jpg و حداکثر حجم 10 مگابایت)
• متن بیانیه خالق اثر و شرح ایده در قالب فایل ورد و قطع A4
• اختیاری: فیلم کوتاه یک دقیقه ای (حداکثر حجم 10 مگابایت)
• اختیاری: نمونه تجربه های قبلی